Luật được Quốc hội khóa XV thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2023 gồm: Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Thanh tra; Luật Dầu khí; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện.
1. Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở có VI Chương với 91 Điều. Luật này quy định về nội dung, cách thức thực hiện dân chủ ở cơ sở, quyền và nghĩa vụ của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở và trách nhiệm của  cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở.
2.Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2022 có hiệu lực thi hành từ 1/7/2023 gồm 6 chương, 56 điều, tăng 10 điều so với Luật 2007.
Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2022 tiếp cận dựa trên quyền con người và lấy người bị bạo lực gia đình làm trung tâm, sửa đổi, bổ sung các hành vi bạo lực gia đình; nhóm đối tượng được áp dụng tương tự.
Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2022 thực hiện phòng ngừa bạo lực gia đình chủ động, trong phòng có chống, trong chống có phòng.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung quy định về thông tin truyền thông, giáo dục; nội dung tư vấn, đối tượng cần tập trung tư vấn và quy định trách nhiệm của UBND các cấp trong việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng trong phòng, chống bạo lực gia đình.
Sửa đổi quy định về hòa giải nhằm tránh lợi dụng hòa giải để trốn tránh xử lý hành vi bạo lực gia đình; bổ sung "Tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình", trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã trong xử lý tin báo, tố giác về hành vi bạo lực gia đình và sử dụng âm thanh, hình ảnh về hành vi bạo lực gia đình. 
3.Luật Thanh tra đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 14/11/2022.
Luật Thanh tra (sửa đổi) đã quy định rõ thời gian ban hành kết luận thanh tra; các trường hợp cụ thể người ra quyết định thanh tra có trách nhiệm báo cáo thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp trước khi ký ban hành kết luận thanh tra.
4. Luật Dầu khí  gồm 11 chương, 69 điều, có hiệu lực từ ngày 1/7/2023. 
5. Luật Tần số vô tuyến điện.
Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7
Tăng lương cơ sở từ 1,49 lên 1,8 triệu đồng
Nghị định 24/2023, hiệu lực từ ngày 1/7, quy định chín nhóm được tăng lương. Nhóm đầu tiên là cán bộ, công chức từ trung ương đến cấp huyện. Nhóm hai là cán bộ, công chức cấp xã. Nhóm ba là viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập. Nhóm bốn là người làm các công việc theo chế độ hợp đồng lao động trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc diện được áp dụng hoặc có thỏa thuận trong hợp đồng.
Nhóm năm là người làm việc trong chỉ tiêu biên chế tại các hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động. Nhóm sáu là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ, công nhân, viên chức quốc phòng và hợp đồng lao động thuộc quân đội nhân dân Việt Nam. Nhóm bảy là sĩ quan, hạ sĩ quan hưởng lương, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ, công nhân công an và lao động hợp đồng thuộc công an nhân dân.
Nhóm tám là người làm việc trong tổ chức cơ yếu. Nhóm chín là người hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn, tổ dân phố. Các cơ quan, đơn vị đang theo cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù ở trung ương sẽ tiếp tục thực hiện đến khi cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27 Trung ương.
Điều chỉnh lương hưu, trợ cấp
Theo Nghị định 42/2023 hiệu lực từ 1/7, mức tăng 12,5% so với mức đang hưởng tháng 6, áp dụng với những người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng; mức tăng 20,8% áp dụng với những người hưởng lương hưu, trợ cấp mà chưa được tăng từ đầu năm 2022 đến tháng 6/2023.
Người nghỉ hưởng lương hưu, trợ cấp hàng tháng trước năm 1995, sau khi điều chỉnh mà vẫn hưởng dưới 3 triệu đồng thì sẽ được tăng thêm. Cụ thể, người hưởng dưới 2,7 triệu đồng được tăng thêm 300.000 đồng; người hưởng từ 2,7 đến dưới 3 triệu được tăng lên 3 triệu.
Các nhóm được tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng gồm: cán bộ, công chức, công nhân, viên chức, người lao động; quân nhân, công an, người làm công tác cơ yếu đang hưởng lương hưu hàng tháng; cán bộ xã, phường, thị trấn; người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp theo quyết định của Hội đồng Chính phủ năm 1979.
Cán bộ xã, phường, thị trấn đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo quyết định năm 1975 của Hội đồng Chính phủ; quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ dưới 20 năm công tác trong quân đội đã phục viên, xuất ngũ; công an tham gia kháng chiến chống Mỹ dưới 20 năm công tác đã thôi việc, xuất ngũ; quân nhân, công an, người làm cơ yếu tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, Lào sau tháng 30/4/1975, đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc, cũng thuộc diện được tăng lương hưu, trợ cấp.
Ngoài ra, người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng; người đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng trước năm 1995 cũng thuộc diện được tăng đợt này.
Bắt đầu đấu giá biển số ôtô
Theo Nghị định quy định chi tiết một số điều về thí điểm đấu giá biển số ôtô, từ ngày 1/7, biển số đưa ra đấu giá là biển số ôtô nền màu trắng, chữ và số màu đen. Tổ chức, cá nhân được tham gia đấu giá biển số ôtô của các tỉnh, thành trên cả nước. Hình thức đấu giá trực tuyến.
Đến phiên đấu giá, người dân dùng tài khoản của mình truy cập vào trang thông tin trực tuyến để tham gia. Kết thúc đấu giá, trang thông tin trực tuyến sẽ xác định người trúng; thông báo kết quả, hiển thị biên bản để người trúng xác nhận. Đấu giá viên xác thực vào biên bản bằng chữ ký số để gửi cho người trúng.
Người trúng đấu giá được đăng ký biển số với ôtô thuộc sở hữu của mình; được giữ lại biển số trong trường hợp ôtô bị mất, hư hỏng hoặc được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu của mình trong thời hạn 12 tháng kể từ thời điểm ôtô bị mất, hư hỏng hoặc chuyển giao.
Người trúng đấu giá nộp đủ số tiền trong 15 ngày từ khi được phê duyệt kết quả đấu giá và phải đăng ký gắn biển lên phương tiện trong 12 tháng. Sau thời hạn quy định, người trúng đấu giá không đăng ký ôtô để gắn biển số sẽ bị thu hồi biển số và không được hoàn trả số tiền đã nộp.
Người trúng đấu giá không được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế biển số trúng đấu giá, trừ trường hợp chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế ôtô gắn biển số trúng đấu giá.
Bổ sung trường hợp tinh giản biên chế
Nghị định 29/2023, có hiệu lực từ 20/7, bổ sung một số trường hợp thuộc diện tinh giản biên chế. Đó là cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ, chức danh do sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính theo quyết định của cấp có thẩm quyền, cá nhân tự nguyện tinh giản; người làm việc theo chế độ hợp đồng không xác định thời hạn tại đơn vị sự nghiệp công lập dôi dư cho sắp xếp lại tổ chức hoặc cơ cấu lại nhân lực.
Người hoạt động không chuyên trách cấp xã dôi dư do sáp nhập các xã; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố dôi dư cho sáp nhập thôn, tổ dân phố trong thời gian 12 tháng kể từ khi có quyết định sắp xếp, cũng thuộc diện tinh giản.
Diện tinh giản còn là người chưa đạt trình độ theo tiêu chuẩn; có hai năm liên tiếp liền kề thời điểm xét tinh giản biên chế, có một năm hoàn thành nhiệm vụ, một năm không hoàn thành nhiệm vụ mà không bố trí được công việc khác; có hai năm liên tiếp mà mỗi năm có tổng ngày nghỉ do ốm đau cao hơn số ngày nghỉ quy định.
Những trường hợp chưa tinh giản gồm: người đang mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 36 tháng tuổi; đang trong thời gian xem xét kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị thanh tra, kiểm tra do có dấu hiệu vi phạm.
Chính phủ khuyến khích nghỉ hưu trước tuổi, chuyển sang làm việc tại tổ chức không hưởng lương thường xuyên từ ngân sách, thôi việc.
Biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân
Nghị định 13/2023/NĐ-CP ngày 17/4/2023 của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân có hiệu lực từ ngày 1/7/2023. Trong đó nêu rõ biện pháp, điều kiện bảo đảm bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân bao gồm: 1- Biện pháp quản lý do tổ chức, cá nhân có liên quan tới xử lý dữ liệu cá nhân thực hiện; 2- Biện pháp kỹ thuật do tổ chức, cá nhân có liên quan tới xử lý dữ liệu cá nhân thực hiện; 3- Biện pháp do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan; 4- Biện pháp điều tra, tố tụng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện.
Nghị định nêu rõ, biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân được áp dụng ngay từ khi bắt đầu và trong suốt quá trình xử lý dữ liệu cá nhân.
Điều chỉnh phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản
Chính phủ ban hành Nghị định số 27/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 quy định phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản, có hiệu lực từ ngày 15/7/2023, thay thế Nghị định 164/2016/NĐ-CP ngày 24/12/2016.
Nghị định quy định mức thu phí bảo vệ môi trường đối với dầu thô là 100.000 đồng/tấn; đối với khí thiên nhiên, khí than: 50 đồng/m³. Riêng khí thiên nhiên thu được trong quá trình khai thác dầu thô (khí đồng hành) là 35 đồng/m³.
Mức thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản (bao gồm cả trường hợp hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân không nhằm mục đích khai thác khoáng sản nhưng thu được khoáng sản) theo Biểu khung mức thu phí.
Bổ sung phương thức đăng ký hộ kinh doanh qua mạng thông tin điện tử
 Có hiệu lực từ 1/7/2023, Thông tư số 02/2023/TT-BKHĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT ngày 16/3/2021 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp.
Trong đó, bên cạnh phương thức nộp hồ sơ và nhận kết quả trực tiếp tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện, Thông tư số 02/2023/TT-BKHĐT cung cấp thêm một phương thức mới cho người thành lập hộ kinh doanh, hộ kinh doanh khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh. Đó là phương thức đăng ký hộ kinh doanh qua mạng thông tin điện tử.
Phương thức đăng ký này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh. Thay vì phải trực tiếp đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện để nộp và nhận kết quả đăng ký hộ kinh doanh, người thành lập hộ kinh doanh, hộ kinh doanh có thể ngồi nhà đăng ký và nhận kết quả trực tuyến tương tự như đăng ký doanh nghiệp và hợp tác xã.
Thông tư số 02/2023/TT-BKHĐT quy định khi đăng ký qua mạng thông tin điện tử, hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm các giấy tờ theo quy định tại Nghị định số 01/2021/NĐ-CP, được thể hiện dưới dạng văn bản điện tử, có giá trị pháp lý tương đương hồ sơ bằng bản giấy và được chấp thuận khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về hình thức, nội dung và tính xác thực.
Bên cạnh đó, Thông tư số 02/2023/TT-BKHĐT cũng quy định về thời hạn sửa đổi hồ sơ qua mạng thông tin điện tử là 60 ngày kể từ ngày cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ. Sau thời hạn này, hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh không được sửa đổi, bổ sung sẽ bị hủy theo quy trình trên hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doan