Tình hình tội phạm lừa đảo qua mạng Internet ngày càng đa dạng, tinh vi, đan xen cũ và mới khiến người dân nói chung khó nhận diện. Dưới đây là 10 hình thức phổ biến mà cơ quan chức năng “điểm mặt chỉ tên”.

Nhận quà từ bạn nước ngoài làm quen qua mạng

Các đối tượng tự giới thiệu là người nước ngoài, kết bạn, liên lạc để tạo mối quan hệ với nạn nhân thông qua mạng xã hội. Sau khi tạo được lòng tin ở đối phương sẽ thông báo muốn gửi tiền, quà từ nước ngoài về Việt Nam rồi yêu cầu người bị hại nộp tiền để nhận quà với các lý do khác nhau như cước vận chuyển, thuế, phí… vào các tài khoản ngân hàng do các đối tượng cung cấp rồi chiếm đoạt.

Tự xưng cơ quan chức năng gọi điện thông báo điều tra

Đối tượng giả danh cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc giả mạo Cổng thông tin điện tử của Công an để thông báo chủ thuê bao có liên quan đến các vụ án đang bị điều tra. Sau đó, khai thác thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và yêu cầu chuyển toàn bộ tiền trong tài khoản của bị hại vào tài khoản ngân hàng do đối tượng cung cấp với lý do để phục vụ công tác điều tra rồi chiếm đoạt.

Hack Facebook, zalo… nhắn tin mượn tiền

Đây là chiêu lừa đảo đã quá quen thuộc. Chúng thường lập hoặc chiếm đoạt quyền quản trị tài khoản của người nào đó rồi nhắn tin lừa người thân, bạn bè của chủ tài khoản chuyển tiền để chiếm đoạt.

Thông báo trúng thưởng tiền, tài sản có giá trị

Kẻ lừa đảo sẽ gửi tin nhắn thông báo trúng thưởng xe máy, điện thoại, đồng hồ hoặc tiền mặt… có giá trị lớn. Sau đó, yêu cầu người bị hại nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận thưởng rồi chiếm đoạt.

Gửi link giả để đánh cắp thông tin ngân hàng

Thủ đoạn thường thấy là gửi tin nhắn SMS giả mạo của ngân hàng để lừa khách hàng truy cập vào đường link giả, sau đó yêu cầu cung cấp thông tin bảo mật như tên, mật khẩu đăng nhập, mã OTP, thông tin thẻ... khi có được thông tin sẽ rút tiền trong tài khoản của nạn nhân và chiếm đoạt.

Chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng

Các đối tượng cố ý “chuyển nhầm” một khoản tiền đến tài khoản ngân hàng, tiếp đó yêu cầu người dùng trả lại số tiền kia như một khoản vay cùng với khoản lãi cắt cổ, nếu không trả các đối tượng khủng bố trên điện thoại, đe doạ tố cáo, gây rối quấy nhiễu… để buộc trả tiền gốc, lãi cao cho chúng.

Nhận diện lừa đảo trên không gian mạng (Ảnh minh họa. Nguồn: tapchitoaan.vn)

Kêu gọi đầu tư tài chính, tiền ảo

Đối tượng lập website đầu tư tài chính, ứng dụng có giao diện tương tự đầu tư tài chính quốc tế, rồi sử dụng nhiều thủ đoạn khác nhau để thu hút, lôi kéo nhiều người tham gia. Các sàn tiền ảo, đầu tư tài chính này cam kết người chơi sẽ được hưởng mức lãi suất cao nhưng lại an toàn, có thể rút vốn bất kỳ lúc nào, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian. Ban đầu các đối tượng chuyển trả tiền lãi rất đầy đủ, rõ ràng (nhưng cũng chỉ là tiền ảo), đến khi người tham gia đầu tư nhiều thì các đối tượng ngưng giao dịch, bằng các phương thức như: Thông báo dừng hoạt động để bảo trì lỗi; chặn liên lạc và chặn đăng nhập làm khách hàng không vào tài khoản của mình được, rồi các đối tượng chiếm đoạt tiền mà khách hàng đã gửi hay đầu tư vào trang website do chúng lập ra.

Hỗ trợ lấy lại tiền đã bị lừa

Đối tượng lập tài khoản ảo, không có thông tin rõ ràng về công ty, địa chỉ hoặc các thông tin liên hệ. Đối tượng lừa đảo chạy quảng cáo các bài đăng với nội dung "hỗ trợ lấy lại tiền", "cam kết lấy lại được tiền bị lừa", bên dưới là những bình luận cảm ơn đã lấy lại tiền bằng những tài khoản ảo khác. Sau khi được người dùng liên hệ, chúng sẽ nhiệt tình tư vấn, đồng thời liên tục hứa hẹn, cam kết lấy lại 100% số tiền đã mất. Tiếp đó, yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, số tiền đã bị lừa đảo và chuyển khoản thành công "tiền phí dịch vụ". Tuy nhiên, ngay lập tức nhân viên thông báo tài khoản ngân hàng bị lỗi và không cho rút tiền về. Khi nạn nhân thắc mắc thì đối tượng sẽ chặn toàn bộ liên lạc.

Bán thuốc đặc trị trên mạng xã hội

Các đối tượng sẽ hoạt động theo hội nhóm, đồng thời tạo lập các tài khoản mạng xã hội ảo, đăng bài quảng cáo về các loại thuốc "thần dược" với giá cao với công dụng như phòng chống ung thư, giảm tác dụng hóa trị, xạ trị ung thư, thuốc cho người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối nhưng thực chất là các loại thuốc giá rẻ với thành phần không rõ nguồn gốc. Tinh vi hơn, các nhóm đối tượng này còn thực hiện chiêu trò "giảm giá" cho người già, người nghèo, người bệnh nặng, nhằm đánh vào tâm lý thích khuyến mãi.

Xuất khẩu lao động, du lịch miễn thị thực

Đối tượng lập tài khoản mạng xã hội giả mạo, tham gia các hội nhóm để tìm người có nhu cầu mua vé máy bay và làm visa, chào mời và hứa hẹn cấp visa trong thời gian rất ngắn, tỷ lệ thành công cao mà không cần kiểm tra hồ sơ cẩn thận. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết một bộ phận người dân, chúng yêu cầu cung cấp những thông tin không cần thiết, hay yêu cầu chuyển khoản trước những khoản phí không rõ ràng. Sau khi nạn nhân chuyển tiền, đối tượng sẽ không liên hệ với cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào làm thủ tục mà thực hiện hành vi chiếm đoạt.

Trước thực trạng trên, bên cạnh việc chủ động triển khai nhiều kế hoạch, biện pháp đấu tranh, cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân cần thường xuyên, liên tục nâng cao cảnh giác và tuyên truyền với người thân, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp về các phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng lừa đảo.

Cụ thể, không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, hình ảnh căn cước công dân, địa chỉ nhà ở, tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc chưa biết rõ nhân thân, lai lịch.

Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo cần kịp thời thông báo cho Cơ quan Công an nơi gần nhất, hoặc tra cứu địa chỉ tố giác tội phạm trên Chuyên mục “Hướng dẫn tố giác tội phạm” của Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an (địa chỉ http://bocongan.gov.vn hoặc http://mps.gov.vn) để được tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết./.