Những quy định mới của Chính phủ về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật
   
Ngày 22/7/2021, Thủ tướng chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (thay thế Quyết định số 619/2017/QĐ-TTg  ngày 08/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật)    
Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg  so với Quyết định số 619/QĐ-TTg có những điểm mới đáng chú ý sau:
1. Về bố cục của Quyết định: Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg gồm có 8 Điều giảm 2 Điều so với Quyết định số 619/2017/QĐ-TTg.
2. Về tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật:
Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định 05 tiêu chí với 20 chỉ tiêu, cụ thể: Tiêu chí 1: Ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức và bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn (02 chỉ tiêu); tiêu chí 2: Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật (06 chỉ tiêu); tiêu chí 3: Hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý (03 chỉ tiêu); tiêu chí 4: Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn (05 chỉ tiêu); tiêu chí 5: Tổ chức tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội (04 chỉ tiêu). Tổng số điểm tối đa của các tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là 100 điểm.
So với Quyết định số 619/QĐ-TTg, bộ tiêu chí đã được lược bỏ 08 chỉ tiêu trùng lặp, không thuộc thẩm quyền của cấp xã; 16 chỉ tiêu được kế thừa đã có sự chính sửa để phù hợp, đầy đủ, kịp thời với thực tiễn triển khai, thực hiện của cấp xã hơn. Đồng thời tại Quyết định mới đã bổ sung 04 chỉ tiêu theo hướng chú trọng tới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức trong việc thực thi công vụ và chấp hành pháp luật, đảm bảo an toàn về an ninh, trật tự… nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân trong việc tiếp cận pháp luật và các quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
3.Về điều kiện công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuân tiếp cận pháp luật:
Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là khi đáp ứng các điều kiện sau: Tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 80 điểm trở lên; tổng số điểm của từng tiêu chí đạt từ 50% số điểm tối đa trở lên; trong năm đánh giá không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
 
Như vậy, so với Quyết định số 619/QĐ-TTg thì Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định tổng số điểm các tiêu chí đạt 80 điểm trở lên không phân biệt xã loại I, loại II, loại III; Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp xã bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, còn Quyết định số 619/QĐ-TTg quy định trong năm đánh giá không có cán bộ, công chức cấp xã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo trở lên do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc phải bồi thường thiệt hại do hành vi công vụ trái pháp luật gây ra. Đồng thời tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg đã bỏ điều kiện về kết quả đánh giá sự hài lòng của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện thủ tục hành chính tại cấp xã.
4. Về trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật:
Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định thời hạn thực hiện đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo hướng tăng thêm cho cả cấp xã và cấp huyện. Đối với cấp xã thời hạn tự chấm điểm, đánh giá kết quả thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí; niêm yết công khai kết quả tự chấm điểm, đánh giá; hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gửi lên cấp huyện là trước ngày 10 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá; Chủ tịch UBND cấp huyện xem xét, quyết định công nhận và công bố cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trước ngày 10 tháng 02 năm liền kề năm đánh giá.Tại Quyết định số 619/QĐ-TTg quy định Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức họp đánh giá kết quả xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trước ngày 05 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá; Chủ tịch UBND cấp huyện xem xét, quyết định công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trước ngày 25 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá.
Như vậy thời hạn thực hiện đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của cấp xã đã được nâng lên 05 ngày và thời hạn cấp huyện được nâng 15 ngày so với thời hạn được quy đinh tại Quyết định số 619/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.